Một kỹ sư ‘Hai lúa’ với ý tưởng điên rồ là đi làm tàu ngầm. Không ít người bảo anh sao không để tiền đó mà đi dưỡng già, sao lại làm những thứ vô bổ như vậy.
Anh Quốc Hòa tâm sự, vào cái thời điểm năm 2014, khi đó đang là kỹ sư chế tạo máy cơ khí tại Thái Bình, anh đã nung nấu ý tưởng tạo nên những chiếc tàu ngầm do chính tay người Việt Nam làm ra.

Anh bảo, người Việt Nam mình giỏi, không có gì là không thể làm được, tuy nhiên kỹ thuật khoa học của Việt Nam thời điểm đó vẫn chưa bằng các nước phát triển nên phần nào làm hạn chế ý tưởng của những kỹ sư hay các nhà khoa học. Nhưng với anh, những phần hạn chế đó không làm cho anh lùi bước…

Anh nghĩ rằng nếu chế tạo thành công các cái loại tàu ngầm mini sẽ giúp bảo vệ chủ quyền được tốt hơn. Bên cạnh đó là thăm dò, khai thác được các tài nguyên ở vùng biển Việt Nam.

Kỹ sư Nguyễn Quốc Hòa, cha đẻ của tàu ngầm made in Việt Nam

“Ngay từ ngày đầu, tôi đã nghĩ chúng ta phải phát triển cả một hạm đội chứ không phải chỉ một con tàu. Cho nên đã đặt tên là cho nó là Trường Sa 01 với hàm ý là sẽ còn rất nhiều những con con khác nữa. Và đến bây giờ con tàu Trường Sa 02 này là một minh chứng.”

Ngày chế tạo, anh nghe rất nhiều ý kiến ủng hộ mà phản đối, chê bai, giễu cợt cũng có. Anh bảo khi người ta khen thì mình coi đó là lời động viên. Còn ý kiến trái chiều thì mình sẽ phải nghiên cứu xem là mình làm sai ở đâu và mình luôn luôn nghĩ rằng cái kết quả cuối cùng là kết quả thuyết phục nhất.

Tàu ngầm Trường Sa 01 được anh chế tạo và áp dụng theo công nghệ mới nhất thời bấy giờ, đó là động cơ Diesel nổ máy không cần không khí bên ngoài. Sau khi thành công với con tàu Trường Sa 01, tiếp đến con tàu Trường Sa 02, anh không áp dụng nó nữa vì kiểu công nghệ kia đòi hỏi không gian khá rộng làm tăng kích thước tàu. Từ năm 2013 đến giờ công nghệ đấy đã bắt đầu trở nên lỗi thời.

Tàu ngầm Trường Sa 01 sau khi chế tạo hoàn thiện và chờ thử nghiệm năm 2014.

Người ta không tin tôi làm được tàu ngầm

Năm 2014, lúc tàu Trường Sa 01 ra bể thử nghiệm và tiến tới đem ra chạy thử các hồ, cửa biển. Khi đó, có rất nhiều đoàn bên Hải quân, các ban ngành về khoa học có xuống hỏi thăm cũng như động viên.

Chiều 6/1/2014, đây được xem là cột mốc quan trọng khi anh Hòa đưa tàu vào bể thử nghiệm sau khi chế tạo hoàn thiện. Chiếc bể được chính anh thiết kế với chiều sâu 4,5 m, dài 10 m và ngang 3,7 m. Tàu ngầm có chiều dài 9 m, cao 3 m, được trang bị 2 động cơ diezel 90 Hp, hoạt động bằng Hệ thống không khí độc lập tuần hoàn (AIP). Tốc độ thiết kế tối đa là 40 km/h; bán kính hoạt động 800 km; thời gian lặn 15 giờ; độ sâu lặn tối đa 50 m.

Đến ngày 30/5/2014, tại bến của nhà máy đóng tàu Đại Dương (thị trấn Diêm Điền, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình), tàu ngầm Trường Sa 01 đã được đưa xuống biển thử nghiệm. Người kỹ sư ‘Hai lúa’ đã trực tiếp điều khiển tàu. Tuy có chút trục trặc kĩ thuật nhỏ nhưng về cơ bản, tàu ngầm Trường Sa 01 đã có những thành công bước đầu.

Tàu ngầm Trường Sa 01 thử nghiệm trên khu vực biển Thái Bình.

“Mình đặt tên con tàu đầu tiên là Trường Sa 01, tất nhiên nó phải có con tàu Trường Sa 02, còn tàu Hoàng Sa là bước đệm. Sau khi làm xong hai con Trường sa 01 và Hoàng Sa trải qua 7 năm để tìm hiểu, chế thử, thí nghiệm công nghệ tốn rất nhiều thời gian và vô cùng tốn kém về tiền bạc thì con Trường Sa 02 đã ra đời.

Tiến sĩ vật lý Nguyễn Văn Khải (Nguyên giám đốc Viện Khoa học Vật lý Hà Nội) chia sẻ về chuyện anh Hòa làm tàu ngầm được ông rất ủng hộ. Ông cho rằng, sự hiểu biết và tự yêu cầu của anh Hòa từ năm 2014 đến ngày nay càng cao cho nên Trường sa 02 này so với con Trường Sa 01 đã có những bước tiến vượt hơn hẳn.

“Nếu chúng ta dùng 10-20 tàu nhỏ này có thể giúp dân làm kinh tế cũng như bảo vệ quốc phòng là rất tốt. Tuy rất ủng hộ doanh nhân Nguyễn Quốc Hòa, tuy nhiên anh Hòa cũng nên biết nhìn nhận và nhờ cậy đến sự giúp đỡ từ những người khác để con tàu có thể sớm thành công và tránh những rủi ro không đáng có.”

Hai năm sau, kỹ sư Hòa cho ra mắt phiên bản mới với tên gọi Hoàng Sa. Tàu nặng khoảng 9 tấn, vỏ thép cường lực cao, động cơ hiện đại, có thể hoạt động trong vòng bán kính 400km. Hệ thống đảm bảo sự sống của con tàu kéo dài hoạt động trong khoảng 3 ngày 3 đêm. Ngoài ra, theo thiết kế, tàu ngầm Hoàng Sa có thể vượt qua bùn, bãi cạn nhờ hệ thống vít và trục xoắn ở dưới bụng.

Sau khi thử nghiệm thành công tàu ngầm Hoàng Sa, mọi người dường thấy người kỹ sư ‘Hai lúa’ ấy đã lui về ở ẩn và hầu như mọi thông tin về chế tạo tàu ngầm Trường Sa hai không còn thấy xuất hiện trên mạng xã hội và báo chí. Khi chế tạo con tàu Trường Sa 02, gã ‘điên khùng’ ấy chỉ im lặng làm một mình và không muốn cho bất kỳ một ai vào xem. Khi đó, nhiều người nghĩ anh đã chán nản và muốn dừng lại.

Nhưng thực tế, trong 5 năm từ 2018 đến bây giờ, anh Hòa chỉ có thí nghiệm và thử nghiệm tất cả những cái gì mình thấy là có thể làm được. Quy về lượt tháo ra tháo vào đã lên tới hàng nghìn lần.

Trên tàu ngầm Trường Sa 02, theo kỹ sư Hòa thì công nghệ về tuần hoàn khí, công nghệ Diesel…sẽ biến mất. Tàu ngầm Trường Sa này bắt đầu được tiệm cận đến dùng pin hạt nhân.

Kỹ sư Nguyễn Quốc Hòa bên trong phòng lái của tàu ngầm Trường Sa 02

“Tôi không xấu hổ khi xin tiền làm tàu ngầm”

Tháng 10/2021, trên trang mạng cá nhân của mình, người kỹ sư đã viết những dòng tâm thư. Anh kêu gọi những người yêu mến, những mạnh thường quân ủng hộ về tài chính để cho mình tiếp tục hoàn thành ước mơ của mình.

“Đã làm đừng ngại tiêu tiền, đã tiêu tiền chúng ta chẳng lo vì trời sinh ra trời sẽ nuôi mình. Cái cốt nhất ý tưởng của mình phải thành công. Khi ý tưởng của mình đã không thành công, khi đấy đồng tiền sẽ là đồng tiền chết”.

Anh ví chuyện của anh nhiều lúc như Elon Musk của Mỹ bây giờ, nếu như các quả tên lửa không bay được lên Sao Hỏa thì chắc chắn ông ta sẽ phá sản.

Cabin phòng lái tàu ngầm Trường Sa 02 với những công nghệ và thiết bị tối tân.

Câu chuyện anh đi xin tiền để làm tàu ngầm, anh thực sự xúc động và ngạc nhiên khi thấy đồng bào ở trên mọi miền tổ quốc gửi tiền về cho anh làm tàu ngầm, vượt xa những gì anh nghĩ tới.

Tàu ngầm Trường Sa 02 sau khi hoàn thiện và thử nghiệm dưới bể chứa

Có những người ủng hộ anh từ vài trăm triệu cho đến những cháu bé gửi cho anh 50 nghìn đồng. Số tiền nào đối với anh cũng đều vô cùng đáng trân quý.

Có người nhắn tin cho anh với nội dung đây là tình cảm của mọi người và mong muốn Việt Nam có thể chế tạo được những con tàu ngầm có thể hoạt động tốt, vừa bảo vệ chủ quyền cũng như vừa làm kinh tế.

“Ai đó nói Việt Nam không thể chế tạo được cái ốc vít chẳng qua họ chưa hiểu nền khoa học của Việt Nam, nền khoa học quốc phòng của Việt Nam đang tiến tới tận đâu rồi. Chắc chắn là mình sẽ còn hy vọng có hình ảnh mình nổi lên và cắm cờ trên tàu tại ngoài đảo Trường Sa lớn ngoài kia.”

Năm 2013, Kỹ sư Nguyễn Quốc Hòa cùng đội ngũ kỹ sư chế tạo tàu ngầm mini Trường Sa 1. Theo chủ nhân của con tàu, tàu ngầm có chiều dài 8,8m, cao 3m. Tàu lặn sâu 50m có khả năng di chuyển sát hay nằm im dưới đáy biển. Thời gian hoạt động trên biển là 15 ngày.

Đến tháng 1/2014, sau khi thử nghiệm thành công tàu ngầm Trường Sa 1 trên hồ ở TP.Thái Bình, anh Hòa đã mang tàu ngầm về xưởng để và trưng bày.

Đến năm 2015, anh Hòa tiếp tục chế tạo tàu ngầm Hoàng Sa. Tàu nặng 9 tấn, dài 7m, bề ngang 2,5m; cao 2m và có thể lặn sâu 50m. Thời gian lặn theo tính toán là 3 ngày 3 đêm. Vỏ tàu được thiết kế bằng thép cường lực. Tàu có hình thoi dẹt, chở 2 người.

Sau 3 năm âm thầm chế tạo, Tàu ngầm Trường Sa 02 chính thức được hoàn thành. Tàu dài 9m, nặng 22 tấn, chiều cao bên trong thân tàu là 1,8m, sức chứa tối đa thủy thủ đoàn 6 người. Tàu ước tính có vận tốc 35km.h, lặn sâu 250m và tầm hoạt động 3.000 km.